Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές

Οι άνθρωποι με αυτή την δυσλειτουργία έχουν εμμονές, καταναγκασμούς ή και τα δύο. Οι πιο πολλοί άνθρωποι με Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές ή αλλιώς Καταναγκαστική Δυσλειτουργία υποφέρουν και από εμμονές και από καταναγκασμούς.

Οι άνθρωποι με αυτή την δυσλειτουργία έχουν εμμονές, καταναγκασμούς ή και τα δύο. «Εμμονές» είναι σκέψεις, πνευματικές εικόνες ή παρωθήσεις οι οποίες μπορεί μεν προκαλούν δυσαρέσκεια αλλά επανέρχονται συνεχώς στο μυαλό του ανθρώπου. «Καταναγκασμοί» είναι πράξεις για τις οποίες οι άνθρωποι νιώθουν πως είναι υποχρεωμένοι να πραγματοποιούν ούτως ώστε να προστατευθούν από τις ανησυχίες τους ή να εμποδίσουν κάτι κακό που φοβούνται ότι θα συμβεί. Οι πιο πολλοί άνθρωποι με Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές ή αλλιώς Καταναγκαστική Δυσλειτουργία υποφέρουν και από εμμονές και από καταναγκασμούς.

Οι κοινές εμμονές περιλαμβάνουν:

Φοβίες σχετικά με ασθένειες, όπως το AIDS ή ο καρκίνος.
Φοβίες για δηλητήρια, όπως παρασιτοκτόνα.
Φοβίες για να μην πληγωθούν ή σκοτώσουν κάποιο αγαπημένο τους πρόσωπο.
Φοβίες να μην ξεχάσουν κάτι, όπως να σβήσουν τις εστίες της κουζίνας ή τον θερμοσίφωνα ή να κλειδώσουν την πόρτα.
Φοβίες να μην κάνουν κάτι ντροπιαστικό ή ανήθικο, όπως οι υπερβολικές φωνές.

Οι καταναγκασμοί επίσης αποκαλούνται «τελετουργίες». Οι κοινοί καταναγκασμοί περιλαμβάνουν:

Υπερβολικά συχνό πλύσιμο / καθαριότητα, όπως π.χ. το πλύσιμο των χεριών πάρα πολλές φορές.
Συνεχής έλεγχος, όπως π.χ. η επαναλαμβανόμενη επίβλεψη των εστιών της κουζίνας αν είναι σβηστές.
Επαναλαμβανόμενες πράξεις, όπως π.χ. το άναμμα και σβήσιμο του φωτός 16 φορές.
Στοίβαγμα και φύλαξη αντικειμένων, όπως π.χ. παλιές εφημερίδες ή πρόχειρα χαρτιά.
Τοποθέτηση αντικειμένων με συγκεκριμένο τρόπο, όπως π.χ. η επίτευξη απόλυτης συμμετρίας στα έπιπλα και αντικείμενα ενός δωματίου.

Πως λειτουργεί η Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία στις Ιδεοψυχαναγκαστικές Διαταραχές;

Οι άνθρωποι με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή φοβούνται πως αν αφεθούν στις σκέψεις τους χωρίς καταναγκασμούς, θα ανησυχούν όλο και πιο πολύ, μία κατάσταση που πολύ δύσκολα μπορούν να ανεχτούν. Φοβούνται μην «τρελαθούν», πράγμα που τους προκαλεί ιδιαίτερα αυξημένο άγχος.

Η συγκεκριμένη θεραπεία έχει ως στόχο να καταλάβει ή να μάθει ο ασθενής ότι μπορεί να ελέγξει το άγχος του χωρίς καταναγκασμούς. Μαθαίνει έτσι μέσα από συγκεκριμένη μεθοδολογία στρατηγικές χαλάρωσης και τρόπους σκέψης που του μειώνουν τα επίπεδα του άγχους και της αγωνίας του. Μαθαίνει επίσης τρόπους αντιμετώπισης των φόβων του παρά τρόπους αποφυγής. Ο ρόλος του θεραπευτή είναι να βοηθήσει σταδιακά τον ασθενή να αντιμετωπίσει τα πράγματα που φοβάται περισσότερο, ώσπου να σιγουρευτεί ότι ελέγχει τους φόβους του χωρίς καταναγκασμούς.

Τα φάρμακα βοηθούν;

Τα φάρμακα, που χορηγούνται για την αντιμετώπιση των Ιδεοψυχαναγκαστικών Διαταραχών αυξάνουν το επίπεδο της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Ένας ειδικευμένος ψυχίατρος μπορεί να προτείνει το κατάλληλο σκεύασμα (υπάρχουν φάρμακα σήμερα, που δεν προκαλούν παρενέργειες, όπως στο παρελθόν). Μελέτες δείχνουν ότι ένα 60% των ασθενών παρουσιάζει αισθητή βελτίωση με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Όμως οι πιο πολλοί ασθενείς παραπονιούνται ότι με την διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής τα συμπτώματα επιστρέφουν. Γι’ αυτόν το λόγο ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης έχει τα καλύτερα αποτελέσματα.